Jemioła od wieków towarzyszy człowiekowi – jest obecna w świątecznych dekoracjach, symbolizuje szczęście, a w tradycji ludowej przypisywano jej nawet magiczne właściwości. Jednak za tym romantycznym obrazem kryje się inna, mniej znana prawda: jemioła nie zawsze jest bezpieczna ani dla drzew, na których rośnie, ani dla ludzi. Warto dowiedzieć się, jakie są jej właściwości, czy może szkodzić zdrowiu i jak poradzić sobie z nią w ogrodzie.
Czy jemioła jest szkodliwa?
Jemioła zawiera substancje biologicznie czynne, takie jak lektyny i wiskotoksyny. W odpowiednio przygotowanych preparatach mogą one działać prozdrowotnie, np. wspierając układ odpornościowy. Jednak w stanie naturalnym jemioła jest rośliną trującą – jej jagody i liście nie powinny być spożywane.
Zatrucie jemiołą może objawiać się nudnościami, bólami brzucha, biegunką, a w poważniejszych przypadkach problemami z sercem i układem nerwowym. Dlatego dekoracje świąteczne z jemioły warto wieszać z dala od małych dzieci i zwierząt domowych, które mogłyby spróbować jej owoców.
Czy jemioła jest pasożytem?
Jemioła pospolita (Viscum album) to półpasożyt. Oznacza to, że samodzielnie przeprowadza fotosyntezę i wytwarza własne cukry, ale wodę i sole mineralne pobiera z drzewa-gospodarza. Wnika swoimi ssawkami w tkanki drzewa i czerpie z niego niezbędne substancje.
Choć pojedyncze kępy jemioły nie stanowią wielkiego zagrożenia, większe skupiska mogą osłabiać drzewa, prowadzić do spadku ich odporności, a w dłuższej perspektywie nawet do zamierania konarów. Dlatego obecność jemioły w sadach czy parkach traktowana jest jako problem wymagający kontroli.
Jak pozbyć się jemioły?
Usuwanie jemioły nie jest proste, ponieważ roślina głęboko wrasta w tkanki drzewa. Aby skutecznie się jej pozbyć, trzeba usunąć nie tylko zieloną część, ale także fragment gałęzi, w której znajduje się system ssawkowy jemioły. Samo przycinanie kulistych kęp na powierzchni zwykle daje efekt tymczasowy – jemioła szybko odrasta.
Najczęściej stosowane metody na pozbycie się jemioły to:
- cięcie sanitarne – usunięcie porażonych gałęzi wraz z fragmentem zdrowego drewna,
- regularna kontrola – aby nie dopuścić do rozwoju dużych skupisk jemioły,
- pielęgnacja drzewa – nawożenie i podlewanie w celu wzmocnienia jego odporności.
W niektórych krajach prowadzi się także badania nad biologicznymi metodami ograniczania jemioły, ale obecnie najskuteczniejszym sposobem pozostaje cięcie.
Jemioła to roślina o dwóch obliczach – z jednej strony ozdobna i związana z pięknymi tradycjami, z drugiej szkodliwa zarówno dla drzew, jak i potencjalnie dla zdrowia człowieka. Wiedza o jej działaniu pozwala cieszyć się świątecznym urokiem jemioły, a jednocześnie zachować ostrożność. W ogrodach czy sadach natomiast jej kontrola i usuwanie są kluczowe dla zdrowia drzew i utrzymania równowagi w przyrodzie.
Źródło: www.warsztatogrodnika.pl
