Tuje (Thuja) należą do najpopularniejszych roślin iglastych wykorzystywanych w ogrodnictwie ozdobnym, zwłaszcza jako żywopłoty i elementy strukturalne kompozycji ogrodowych. Mimo swojej stosunkowej odporności na warunki atmosferyczne i glebowe, są wrażliwe na długotrwałe przesuszenie, które może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń. Poniżej przedstawiamy specjalistyczny poradnik dla ogrodników, który pomoże ocenić stan przesuszonej tui oraz zastosować skuteczne działania ratunkowe.
Diagnoza: jak rozpoznać przesuszoną tuję?
Kluczowym krokiem przed podjęciem jakichkolwiek działań jest właściwa ocena stanu rośliny. O przesuszeniu tui mogą świadczyć następujące objawy:
-
Brunatnienie igieł od środka ku zewnątrz,
-
Zasychanie końcówek pędów,
-
Intensywne opadanie igieł (łusek),
-
Obecność suchych, łamliwych gałązek,
-
Spowolniony wzrost lub jego całkowity brak w sezonie wegetacyjnym.
Nie należy mylić naturalnego zrzutu igieł (najczęściej jesienią, wewnątrz krzewu) z objawami przesuszenia. Jeśli brunatnienie obejmuje zewnętrzne partie rośliny, oznacza to poważny problem z gospodarką wodną.
Przyczyny przesuszenia tui
Przesuszenie tui może być wynikiem wielu czynników, w tym błędów agrotechnicznych:
-
Zbyt rzadkie lub niewłaściwe podlewanie, zwłaszcza w okresie letnich upałów,
-
Brak podlewania przed zimą, tzw. podlewanie zimowe (październik–listopad) jest kluczowe,
-
Słabe warunki glebowe – gleby piaszczyste, nieutrzymujące wilgoci,
-
Uszkodzenia systemu korzeniowego, np. podczas sadzenia lub przez gryzonie,
-
Nadmierne nawożenie azotowe, które stymuluje wzrost kosztem odporności rośliny,
-
Zbyt gęste nasadzenia, co utrudnia wymianę powietrza i dostęp do wody.
Etap pierwszy: ocena żywotności tui
Zanim podejmiemy działania ratunkowe, należy sprawdzić, czy tuja wciąż żyje. Najprostszy sposób to wykonanie tzw. testu zdrapki: nożem lub paznokciem delikatnie zdrapujemy fragment kory w dolnej części pędu. Jeśli pod spodem znajduje się zielona, wilgotna tkanka – roślina żyje i istnieje szansa na jej regenerację.
Etap drugi: odpowiednie nawodnienie
Najważniejszym elementem ratowania przesuszonej tui jest przywrócenie odpowiedniego poziomu wilgotności w strefie korzeniowej.
-
Podlewanie głębokie, rzadkie i intensywne – podlewamy rośliny rzadko, ale dużą ilością wody (20–30 l na krzew), aby nawilżyć profil glebowy do głębokości 30–40 cm.
-
Częstotliwość: w okresie suszy – co 4–7 dni, zależnie od rodzaju gleby.
-
Pora dnia: najlepiej rano lub wieczorem, unikając podlewania w pełnym słońcu.
-
Podlewanie zimowe: bardzo ważne, szczególnie przy bezśnieżnych zimach – ostatnie solidne nawodnienie powinno nastąpić przed pierwszymi przymrozkami.
Etap trzeci: ściółkowanie i poprawa struktury gleby
Aby ograniczyć dalsze przesuszanie gleby, warto zastosować ściółkowanie wokół krzewów:
-
Rodzaj ściółki: kora sosnowa, kompostowane zrębki drzewne, ewentualnie gruboziarnisty żwir.
-
Grubość warstwy: 5–10 cm – zabezpiecza przed parowaniem i przegrzewaniem strefy korzeniowej.
-
Poprawa gleby: w przypadku gleb lekkich, warto wprowadzić frakcje organiczne (kompost, obornik dobrze przefermentowany) lub glinę.
Etap czwarty: cięcie sanitarne
Cięcie uschniętych i martwych części tui jest niezbędne, aby:
-
Zahamować rozwój chorób grzybowych (np. fytoftorozy),
-
Pobudzić regenerację zdrowych pędów,
-
Poprawić dostęp światła i powietrza do wnętrza krzewu.
Zasady cięcia:
-
Ciąć należy wyłącznie suche, martwe lub zbrązowiałe gałęzie,
-
Używać ostrych, odkażonych narzędzi ogrodniczych,
-
Nie ciąć zbyt głęboko – tuje słabo regenerują się z tzw. „gołego drewna”.
Etap piąty: nawożenie regeneracyjne
W fazie intensywnego wzrostu (wiosna–wczesne lato) przesuszone tuje wymagają wsparcia nawozowego, ale należy unikać nadmiaru azotu.
Zalecane nawozy:
-
Nawóz wieloskładnikowy o podwyższonej zawartości potasu i magnezu (np. NPK 10-10-20 + Mg),
-
W formie płynnej lub granulowanej, dostosowanej do iglaków,
-
Dodatkowo można zastosować dolistne dokarmianie mikroelementami (bor, cynk, żelazo).
Terminy:
-
Wiosna do końca czerwca – nawozy pełnoskładnikowe,
-
Od lipca – tylko nawozy jesienne z potasem i fosforem (bez azotu), aby przygotować roślinę do zimy.
Etap szósty: zapobieganie nawrotom przesuszenia
Po uratowaniu tui, warto wdrożyć środki prewencyjne, aby uniknąć podobnych problemów w przyszłości:
-
Regularne podlewanie, zwłaszcza młodych roślin (do 2–3 lat po posadzeniu),
-
Mulczowanie strefy korzeniowej,
-
Kontrola gęstości nasadzeń i cięcia rozluźniające,
-
Regularne nawożenie zbilansowane (odpowiednie do fazy wzrostu),
-
Stosowanie biostymulatorów i preparatów zawierających kwasy humusowe,
-
Monitorowanie stanu zdrowotnego tui – reagowanie na pierwsze objawy zmian koloru czy struktury igieł.
Kiedy nie warto ratować tui?
Jeśli tuja jest przesuszona w stopniu zaawansowanym – brak zielonej tkanki pod korą, całkowite uschnięcie korony, brak przyrostów przez cały sezon – może się okazać, że ratowanie jest nieopłacalne. W takim przypadku zaleca się usunięcie rośliny i poprawienie warunków glebowo-wodnych przed kolejnym nasadzeniem.
Ten specjalistyczny poradnik pomoże ogrodnikom skutecznie rozpoznać i uratować przesuszone tuje, pod warunkiem szybkiej reakcji i prawidłowej pielęgnacji. Ratowanie rośliny wymaga czasu, cierpliwości oraz znajomości fizjologii tui, jednak w wielu przypadkach możliwa jest pełna regeneracja i powrót do dobrej kondycji.
