Kiedy siać pora na rozsadę?

Najlepszy termin siewu pora na rozsadę to od końca stycznia do początku kwietnia, w zależności od odmiany i planowanego terminu zbioru. Pory dzielą się na wczesne, średnio wczesne i późne – to właśnie od typu odmiany zależy dokładna data wysiewu. Wczesne odmiany wysiewa się już w styczniu-lutym, by uzyskać plon latem, a późne – od marca do początku kwietnia, z myślą o jesiennym zbiorze i długim przechowywaniu.

Charakterystyka pora i jego wymagania

Por (Allium porrum L.), należący do rodziny amarylkowatych, to warzywo dwuletnie uprawiane jako jednoroczne. Ze względu na swój długi okres wegetacji, w Polsce praktycznie zawsze uprawia się go z rozsady. Wymaga żyznej, przepuszczalnej gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,5–7,0) oraz stanowiska dobrze nasłonecznionego.

Pory są wrażliwe na chłody jedynie we wczesnych fazach wzrostu, dlatego rozsadę najczęściej prowadzi się pod osłonami. Po zahartowaniu młode rośliny znoszą przymrozki do -5°C, a odmiany późne – nawet więcej. Dobrze przygotowana rozsada gwarantuje silny wzrost i wysoką jakość plonu.

Terminy siewu pora na rozsadę

Terminy siewu różnią się w zależności od przeznaczenia i odmiany pora:

• Por wczesny: siew od końca stycznia do połowy lutego

• Por średniowczesny: siew od połowy lutego do początku marca

• Por późny (zimujący): siew od marca do początku kwietnia

Por wysiany za późno może nie zdążyć wytworzyć wystarczająco grubego i długiego łodygi rzekomej – czyli bielonej części łodygi, która stanowi część jadalną. Z kolei zbyt wczesny siew porów późnych może skutkować ich przedwczesnym zakwitnięciem.

Wybór odpowiedniej odmiany

Wybór odmiany wpływa nie tylko na termin siewu, ale również na technologię uprawy, odporność na warunki atmosferyczne i choroby oraz możliwości przechowywania.

• Odmiany wczesne (np. Jolant, Columbus) – nadają się do zbioru od lipca do sierpnia, mają krótszy okres wegetacji, ale są mniej odporne na chłód i przechowywanie.

• Odmiany średniowczesne (np. Arkadia, Avano) – przeznaczone do zbioru od sierpnia do października.

• Odmiany późne (np. Hannibal, Blaugrüner Herbst) – nadają się do zbioru późnojesiennego i zimowego oraz do długiego przechowywania.

Warunki i technika siewu pora

Rozsadę pora najczęściej przygotowuje się w warunkach szklarniowych lub na parapecie w mieszkaniu. Do siewu używa się pojemników z drobnoziarnistym, przepuszczalnym podłożem o wysokiej zawartości próchnicy – doskonale sprawdza się substrat torfowy lub mieszanka ziemi kompostowej z piaskiem.

Technika siewu:

• Nasiona sieje się na głębokość 0,5–1 cm.

• Temperatura kiełkowania wynosi 20–22°C, a kiełkowanie trwa zazwyczaj od 10 do 14 dni.

• Po wschodach zaleca się obniżenie temperatury do 14–16°C, co zapobiega wybieganiu siewek.

• Gdy siewki osiągną wysokość ok. 8–10 cm, można je przepikować do osobnych doniczek lub na zagony w tunelu foliowym.

W okresie produkcji rozsady bardzo ważne jest regularne podlewanie, ale bez przelewania – nadmiar wilgoci sprzyja chorobom grzybowym, takim jak zgorzel siewek.

Pikowanie i hartowanie rozsady

Pikowanie pora poprawia jego rozwój systemu korzeniowego i stymuluje wytwarzanie grubszych łodyg. Przeprowadza się je zwykle po 5–6 tygodniach od siewu. Po kolejnych 3–4 tygodniach rozsada jest gotowa do wysadzenia w grunt.

Przed sadzeniem niezbędne jest hartowanie roślin, czyli stopniowe przyzwyczajanie ich do warunków zewnętrznych. Proces ten trwa około 7–10 dni i polega na ograniczaniu podlewania oraz wystawianiu rozsady na zewnątrz w ciągu dnia.

Sadzenie pora z rozsady do gruntu

• Pory sadzi się na miejsce stałe, gdy osiągną wysokość 15–20 cm i grubość ok. 0,5 cm.

• Zabieg ten przeprowadza się w zależności od odmiany – od końca marca (wczesne) do połowy maja (późne).

• Dołki powinny mieć głębokość 10–15 cm – sadzi się je głębiej niż rosły w rozsadniku, by uzyskać dłuższą część bieloną.

• Odstępy: 30–40 cm między rzędami i 10–15 cm między roślinami w rzędzie.

Po posadzeniu pory należy obficie podlać i ściółkować glebę, co ograniczy zachwaszczenie i utratę wilgoci.

Najczęstsze błędy przy siewie pora

1. Zbyt wczesny siew odmian późnych – może prowadzić do jarowizacji i wybijania w pędy kwiatostanowe.

2. Zbyt późny siew – rośliny nie zdążą wyrosnąć przed okresem zbioru.

3. Niewłaściwe warunki kiełkowania – zbyt niska temperatura, brak światła i nadmiar wody hamują wzrost.

4. Brak hartowania rozsady – prowadzi do szoku termicznego i osłabienia wzrostu po posadzeniu.

Siew pora na rozsadę to kluczowy etap uprawy tego wartościowego warzywa. Wczesne odmiany wysiewamy już w styczniu-lutym, a późne – najpóźniej do początku kwietnia. Właściwe warunki uprawy rozsady, odpowiednia głębokość siewu, temperatura i późniejsze hartowanie roślin to czynniki decydujące o sukcesie uprawy. Profesjonalne przygotowanie rozsady przekłada się bezpośrednio na jakość i wielkość plonu – co jest celem każdego ogrodnika uprawiającego por.