Pszczoły murarki (Osmia spp.), należące do samotnych pszczół zapylających, są niezwykle cenione w ogrodnictwie i sadownictwie za swoją efektywność w zapylaniu roślin. Choć są mniej wymagające niż pszczoły miodne, zapewnienie im odpowiedniego pożywienia – zwłaszcza wczesną wiosną – może znacząco wpłynąć na ich przeżywalność, rozwój i skuteczność zapylania. Dokarmianie pszczół murarek nie oznacza karmienia cukrem, jak w przypadku pszczół miodnych – tu kluczową rolę odgrywa dobrze zaplanowane środowisko kwiatowe.
Znaczenie odpowiedniego dokarmiania pszczół murarek
Murarki ogrodowe to gatunki dziko żyjące, które nie produkują miodu i nie mają zapasów pokarmu. Ich przetrwanie i sukces reprodukcyjny zależą od dostępności pyłku i nektaru. Dlatego dokarmianie murarek polega przede wszystkim na zapewnieniu im odpowiedniego zasobu roślin kwitnących w czasie ich aktywności – głównie od marca do czerwca. Bez tego, nawet najstaranniej przygotowane domki i kokony mogą nie przynieść spodziewanych efektów.
Rośliny jako naturalne źródło pożywienia
Kluczowy okres – wczesna wiosna
Murarki wykluwają się zazwyczaj w marcu i kwietniu, kiedy wiele roślin jeszcze nie kwitnie. To właśnie ten okres jest krytyczny – jeśli nie znajdą wystarczającej ilości pyłku i nektaru, nie będą miały energii do lotu, a samice nie założą gniazd.
Najlepszym sposobem dokarmiania murarek w tym czasie jest wysiew lub posadzenie wcześnie kwitnących roślin. Sprawdzą się między innymi:
-
leszczyna (Corylus avellana)
-
wierzby (Salix spp.) – szczególnie wierzba iwa (Salix caprea)
-
miodunka (Pulmonaria officinalis)
-
krokusy (Crocus spp.)
-
przebiśniegi (Galanthus spp.)
-
rannik zimowy (Eranthis hyemalis)
Rośliny te są nie tylko źródłem pyłku, ale także dostarczają pierwszego nektaru, który jest niezbędny do podjęcia aktywności po zimowaniu.
Rośliny użytkowe – synergiczne podejście w ogrodzie
Sadownicy i ogrodnicy mogą połączyć korzyści, sadząc rośliny, które z jednej strony są źródłem pożywienia dla murarek, a z drugiej – przynoszą plony. W tej grupie roślin znajdują się:
-
jabłonie, grusze, wiśnie, czereśnie
-
porzeczki, maliny, agrest
-
facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia) – doskonała roślina miododajna
-
koniczyna biała i czerwona (Trifolium repens, Trifolium pratense)
-
ogórecznik lekarski (Borago officinalis)
Regularne planowanie wysiewu tych roślin pozwala zapewnić ciągłość kwitnienia i pokryć pełny okres aktywności murarek.
Rośliny dzikie i łąki kwietne – stabilne źródło pyłku
Dzikie gatunki roślin również pełnią istotną funkcję w diecie murarek. Łąki kwietne i pasy kwietne w ogrodzie lub sadzie zapewniają zróżnicowany i stabilny pokarm, a dodatkowo wspierają bioróżnorodność. Warto wprowadzić m.in.:
-
chaber bławatek (Centaurea cyanus)
-
macierzanka (Thymus serpyllum)
-
jastrun właściwy (Leucanthemum vulgare)
-
złocień właściwy (Tanacetum vulgare)
-
szałwia łąkowa (Salvia pratensis)
-
nostrzyk biały i żółty (Melilotus spp.)
Zaletą takich siedlisk jest ich naturalność – nie wymagają intensywnej pielęgnacji, a jednocześnie wspierają wiele gatunków zapylaczy.
Czy można stosować sztuczne dokarmianie?
W przypadku pszczół murarek nie stosuje się dokarmiania cukrem lub sztucznymi preparatami. Praktyki znane z pszczelarstwa, jak syrop cukrowy czy ciasto pszczele, nie mają zastosowania, ponieważ murarki nie magazynują pokarmu i nie tworzą kolonii.
Niektóre źródła wspominają o eksperymentalnym dokarmianiu murarek miodem rozcieńczonym wodą lub nektarem w specjalnych poidełkach, jednak tego typu działania są ryzykowne – mogą prowadzić do fermentacji, rozwoju patogenów, a także przyciągania niepożądanych owadów. Dlatego jedyną bezpieczną i skuteczną formą wsparcia żywieniowego są naturalne zasoby pyłku i nektaru.
Utrzymanie wilgotności – niewidoczny aspekt dokarmiania
Murarki do prawidłowego rozwoju potrzebują nie tylko pożywienia, ale również wody. W okresach suchych warto zapewnić im dostęp do płytkich poidełek z wodą lub wilgotnych miejsc w ogrodzie. Można wykorzystać:
-
płaskie pojemniki z kamykami i wodą
-
nawilżoną glebę gliniastą (murarki używają gliny do budowy komórek gniazdowych)
Utrzymanie odpowiedniego mikroklimatu w pobliżu domków dla murarek zwiększa szanse na ich efektywną aktywność i rozmnażanie.
Wnioski i dobre praktyki
Dokarmianie pszczół murarek nie polega na podawaniu im pokarmu w sztuczny sposób, lecz na zapewnieniu im zróżnicowanego i ciągłego dostępu do roślin miododajnych. Kluczowe elementy skutecznego wsparcia to:
-
sadzenie roślin kwitnących od marca do czerwca
-
unikanie stosowania pestycydów w okresie kwitnienia
-
tworzenie łąk kwietnych i pasów dzikich roślin
-
zapewnienie dostępu do wody i gliny
-
planowanie struktury ogrodu w sposób wspierający bioróżnorodność
Dzięki takim działaniom murarki będą miały warunki do skutecznego zapylania, co przyniesie wymierne korzyści w postaci wyższych plonów i zdrowszego ogrodu.
