Mięta to jedna z najbardziej rozpoznawalnych i lubianych roślin na świecie. Jej orzeźwiający zapach i charakterystyczny smak sprawiają, że znajduje zastosowanie nie tylko w kuchni, ale także w kosmetyce, ziołolecznictwie i aromaterapii. Ma działanie uspokajające, łagodzi dolegliwości żołądkowe i odświeża oddech. Jednak niewiele osób wie, że pod nazwą „mięta” kryje się cała grupa roślin o różnych właściwościach i aromatach. Warto więc wiedzieć, ile jest rodzajów mięty i czym różnią się między sobą poszczególne odmiany.
Ile jest rodzajów mięty?
Rodzaj Mentha obejmuje około 25 gatunków mięty występujących naturalnie w Europie, Azji, Afryce i Australii, a także dziesiątki odmian hodowlanych powstałych przez krzyżowanie różnych gatunków. Mięty są bardzo łatwe do krzyżowania, dlatego w praktyce trudno określić dokładną liczbę odmian – niektóre źródła podają, że może ich być nawet ponad 40.
Najbardziej znane i popularne gatunki mięty to:
- Mięta pieprzowa (Mentha × piperita) – najczęściej stosowana w kuchni i ziołolecznictwie; ma intensywny zapach i silny, chłodzący smak.
- Mięta zielona (Mentha spicata) – znana też jako mięta kłosowa, delikatniejsza w smaku, często dodawana do deserów i napojów, m.in. mojito.
- Mięta cytrynowa (Mentha × gentilis) – ma subtelny cytrusowy aromat, idealna do herbat i sałatek.
- Mięta jabłkowa (Mentha suaveolens) – o delikatnym, słodkawym smaku, polecana do deserów i dań dla dzieci.
- Mięta polejowa (Mentha pulegium) – intensywnie pachnąca, o właściwościach odstraszających owady, lecz mniej używana w kuchni ze względu na toksyczne olejki.
- Mięta koreańska (Agastache rugosa) – zwana również miętą azjatycką, ma słodki zapach przypominający anyż.
Każda z tych odmian ma swoje zastosowanie – niektóre świetnie sprawdzają się w kuchni, inne w ogrodzie, a jeszcze inne w aromaterapii.
Jaka odmiana mięty jest najlepsza?
Wybór najlepszej odmiany mięty zależy od tego, do czego chcesz jej używać. Jeśli szukasz uniwersalnej rośliny, którą można stosować zarówno do naparów, jak i potraw, mięta pieprzowa będzie najlepszym wyborem. Ma intensywny aromat mentolu, który nadaje napojom orzeźwiający smak, a przy tym działa rozkurczowo i łagodzi bóle brzucha.
Dla miłośników deserów i łagodniejszych aromatów doskonała będzie mięta zielona lub mięta jabłkowa – ich smak jest delikatniejszy, bardziej owocowy i przyjemny. Mięta cytrynowa natomiast świetnie sprawdza się w herbatach i lemoniadach, ponieważ nadaje im świeży, lekko cytrusowy aromat.
Jeśli zależy Ci na odstraszaniu owadów, warto posadzić miętę polejową w doniczce lub w ogrodzie. Jej silny zapach odstrasza komary, muchy i mrówki, choć z uwagi na zawartość toksycznego pulegonu nie powinno się jej spożywać.
Mięty ozdobne, takie jak mięta koreańska, są natomiast cenione za piękne kwiaty i intensywny zapach – idealne do sadzenia w rabatach i donicach.
Jaka miętę do ogrodu?
Mięta to roślina, która doskonale sprawdza się w ogrodzie. Jest mało wymagająca, szybko się rozrasta i dobrze rośnie w polskim klimacie. Najczęściej wybierane gatunki do uprawy w ogrodzie to:
- mięta pieprzowa,
- mięta zielona,
- mięta jabłkowa,
- mięta cytrynowa.
Warto jednak pamiętać, że mięta ma tendencję do intensywnego rozrastania się – jej kłącza szybko zajmują duże powierzchnie gleby. Aby temu zapobiec, najlepiej sadzić ją w doniczkach lub w ziemi ograniczonej barierą korzeniową (np. w metalowym lub plastikowym pojemniku zakopanym w ziemi).
Mięta najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub półcienistych, w wilgotnej, przepuszczalnej glebie. Regularne przycinanie pędów sprawia, że roślina się zagęszcza i produkuje więcej aromatycznych liści.
W ogrodzie mięta nie tylko pięknie pachnie, ale też pełni praktyczną funkcję – jej zapach odstrasza mszyce, komary i mrówki, dlatego często sadzi się ją w pobliżu innych roślin, np. pomidorów, kapusty czy marchewki.
Czy wszystkie liście mięty są jadalne?
Większość gatunków mięty ma jadalne liście, jednak nie wszystkie są polecane do spożycia. Mięta pieprzowa, zielona, jabłkowa czy cytrynowa są w pełni bezpieczne – można je dodawać do napojów, deserów, sałatek, a także przygotowywać z nich herbaty.
Natomiast niektóre gatunki, jak mięta polejowa (Mentha pulegium), zawierają związki toksyczne, takie jak pulegon, który w większych ilościach może działać szkodliwie na wątrobę i układ nerwowy. Nie powinno się jej spożywać, zwłaszcza w formie olejku eterycznego.
Zanim użyjesz mięty z ogrodu lub dzikiego stanowiska, upewnij się, że to gatunek jadalny. Jeśli masz wątpliwości, lepiej ograniczyć się do znanych odmian hodowlanych.
Jak wygląda mięta trująca?
Mięta polejowa, zwana też miętą błotną, to gatunek, który może być niebezpieczny przy spożyciu. Rozpoznasz ją po drobnych, owalnych liściach z delikatnymi włoskami oraz fioletowo-różowych kwiatach zebranych w okółkach wokół łodygi. Rośnie głównie na wilgotnych łąkach i terenach podmokłych.
Choć jej zapach jest przyjemny i intensywny, zawarte w niej olejki eteryczne (zwłaszcza wspomniany pulegon) mają właściwości toksyczne. W dawnych czasach była wykorzystywana jako środek owadobójczy i leczniczy, ale obecnie odradza się jej stosowanie w celach spożywczych.
W przeciwieństwie do mięty pieprzowej czy zielonej, które mają świeży i chłodny aromat, mięta polejowa pachnie bardziej ziołowo i ostro, co może być wskazówką przy rozpoznawaniu.
Jaka jest różnica między miętą a miętą polejową?
Różnice między miętą pieprzową a polejową są dość wyraźne, zarówno pod względem wyglądu, jak i zastosowania.
- Mięta pieprzowa ma większe liście, ciemnozielone z lekko ząbkowanymi brzegami. Jej zapach jest świeży, mentolowy i przyjemny. Używana jest w kuchni, medycynie i kosmetyce.
- Mięta polejowa ma drobniejsze liście, często owłosione, i intensywniejszy, bardziej ziołowy zapach. Choć bywa uprawiana w ogrodach, nie jest polecana do spożycia, ponieważ zawiera toksyczne substancje.
W praktyce oznacza to, że jeśli chcesz mięty do herbaty, deserów lub kosmetyków, wybierz miętę pieprzową, zieloną lub cytrynową. Mięta polejowa nadaje się raczej do odstraszania owadów lub do celów ozdobnych.
Czy liście mięty można zalać wrzątkiem?
Tak, liście mięty można bezpiecznie zalewać wrzątkiem, choć warto znać kilka zasad, by zachować jak najwięcej aromatu i wartości odżywczych.
Jeśli chcesz przygotować napar, najlepiej:
- Zalać świeże lub suszone liście gorącą wodą o temperaturze około 90–95°C – nie wrzątkiem prosto z czajnika.
- Parzyć przez 5–10 minut, przykrywając filiżankę lub dzbanek, aby zapobiec ulatnianiu się olejków eterycznych.
- Po zaparzeniu można dodać cytrynę, miód lub imbir, co wzmocni smak i działanie naparu.
Miętę można też łączyć z innymi ziołami, np. z melisą, lipą czy rumiankiem, tworząc napoje o działaniu uspokajającym i wspomagającym trawienie.
Liście mięty nadają się również do zalewania zimną wodą – w ten sposób powstaje naturalna, orzeźwiająca woda smakowa, idealna na lato.
Mięta to roślina niezwykle uniwersalna – jej odmiany różnią się aromatem, wyglądem i zastosowaniem, ale każda z nich wnosi do domu i ogrodu odrobinę świeżości. Wystarczy poznać różnice między nimi, by wybrać gatunek idealnie dopasowany do swoich potrzeb i cieszyć się jej zapachem przez cały sezon.
Źródło: www.warsztatogrodnika.pl
