Róże to jedne z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych roślin ogrodowych. Zachwycają kolorami, zapachem, a niektóre z nich również… smakiem. Wbrew obiegowej opinii, nie wszystkie róże kwitną krótko – istnieją odmiany, które potrafią kwitnąć nawet od wiosny aż do późnej jesieni, a w sprzyjających warunkach domowych – niemal przez cały rok. Dla miłośników długiego sezonu kwitnienia oraz kulinarnych eksperymentów, dobrze dobrane odmiany róż mogą być prawdziwym skarbem.
Jakie są odmiany róż?
Róże dzielą się na wiele typów, a każda z grup ma swoje unikalne cechy. To, co najczęściej interesuje ogrodników i miłośników kwiatów, to nie tylko wygląd, ale przede wszystkim długość kwitnienia oraz odporność na warunki atmosferyczne.
1. Róże wielokwiatowe (Floribunda)
To jedne z najpopularniejszych róż ogrodowych, kwitnące od czerwca aż do pierwszych przymrozków. Ich zaletą jest fakt, że na jednym pędzie pojawia się wiele kwiatów jednocześnie. Często są bardziej odporne na choroby i mniej wymagające niż róże szlachetne.
Przykłady odmian: Leonardo da Vinci, Rumba, Nina Weibull
2. Róże rabatowe
Świetne do ogrodów przydomowych i miejskich nasadzeń. Ich atutem jest kompaktowy pokrój i bardzo długie, intensywne kwitnienie. Dobrze znoszą przycinanie, co dodatkowo pobudza je do wypuszczania nowych pąków.
Przykłady odmian: Iceberg, Aspirin Rose, The Fairy
3. Róże pnące
Choć niektóre z nich kwitną tylko raz w roku, coraz więcej odmian pnących kwitnie powtarzalnie, a niektóre – praktycznie nieustannie. Wymagają podpór i nieco więcej troski, ale potrafią zachwycić efektownym kwitnieniem nawet przez kilka miesięcy.
Przykłady odmian: New Dawn, Eden Rose, Pierre de Ronsard
4. Róże miniaturowe i doniczkowe
To idealna propozycja do uprawy całorocznej – w donicach, na balkonach lub w domu. Kwitną niemal przez cały rok, jeśli mają dostęp do światła i odpowiedniej temperatury. Dzięki niewielkiemu rozmiarowi świetnie sprawdzają się także jako dekoracja wnętrz.
Przykłady odmian: Baby Masquerade, Patio Hit, Top Hit
5. Róże parkowe i historyczne
Choć nie kwitną najdłużej, to mają swój niepowtarzalny urok. Ich zapach, bujne formy i odporność na mrozy sprawiają, że często wybierane są do ogrodów naturalistycznych. Warto wiedzieć, że niektóre odmiany parkowe również powtarzają kwitnienie.
Przykłady odmian: Louise Odier, Complicata, Bonica
6. Róże okrywowe
Świetne do zadarniania trudnych miejsc, skarp i murków. Mają niski, rozłożysty pokrój i bardzo długie kwitnienie. Niektóre z nich kwitną nieprzerwanie od czerwca aż do późnej jesieni.
Przykłady odmian: Swany, Nozomi, Fairy Dance
Jeśli zależy Ci na różach kwitnących niemal przez cały sezon, warto wybierać odmiany powtarzające kwitnienie lub uprawiać róże miniaturowe w warunkach domowych, gdzie przy odpowiednim doświetleniu mogą kwitnąć także zimą.
Jakie są odmiany jadalnych róż?
Nie każdy wie, że niektóre odmiany róż nadają się nie tylko do dekoracji, ale również do spożycia. Ich płatki i owoce wykorzystywane są w kuchni, kosmetyce i ziołolecznictwie. Ważne jest jednak, by do celów kulinarnych wybierać tylko te gatunki, które są bezpieczne i uprawiane bez chemii.
1. Rosa rugosa – róża pomarszczona
To jeden z najbardziej znanych gatunków róż jadalnych. Jej intensywnie pachnące kwiaty mają wiele zastosowań: od konfitur, przez nalewki, po herbaty. Dodatkowo jesienią wydaje duże, czerwone owoce bogate w witaminę C. Rosa rugosa jest też niezwykle odporna na mrozy i choroby, dlatego świetnie nadaje się do ogrodów naturalnych.
2. Rosa damascena – róża damasceńska
Słynna z produkcji wody różanej i olejku różanego. Uprawiana głównie w Bułgarii, Turcji i Iranie, ale może być hodowana również w Polsce w ciepłych, osłoniętych miejscach. Jej płatki mają intensywny zapach i są w pełni jadalne. Idealne do słodyczy, deserów i nalewek.
3. Rosa gallica – róża francuska
Jedna z najstarszych uprawianych róż w Europie. Ceniona za piękne, ciemnoróżowe kwiaty, które doskonale nadają się do suszenia i użycia jako składnik mieszanek herbacianych. Kwiaty mają intensywny aromat i delikatny smak. W kosmetyce stosowana jako składnik toników i maseczek.
4. Rosa centifolia – róża stulistna
Zwana także kapuścianą ze względu na swoje gęsto ułożone płatki. Jest źródłem naturalnego olejku różanego o wyjątkowym aromacie. W kuchni używana do syropów, galaretek i słodkich napojów. Wymaga ciepłego stanowiska i żyznej gleby.
5. Odmiany róż herbacianych – selektywne wykorzystanie
Niektóre nowoczesne odmiany herbaciane również mogą być jadalne, o ile są uprawiane w sposób ekologiczny, bez pestycydów. Płatki takich róż można wykorzystać do dekoracji potraw lub deserów. Zawsze warto jednak sprawdzić, czy dana odmiana nie zawiera gorzkich lub toksycznych związków.
Jak zbierać i wykorzystywać płatki róż?
Najlepiej zbierać płatki wcześnie rano, w suchy dzień. Należy je dokładnie oczyścić z owadów i usunąć białe końcówki – są gorzkie. Płatki można suszyć, kandyzować, smażyć z cukrem lub używać świeżych do dekoracji. Z kolei owoce róż, zwane dziką różą, świetnie nadają się na przetwory – są źródłem witaminy C, przeciwutleniaczy i naturalnych barwników.
Warto pamiętać, że nie każda róża z ogrodu nadaje się do jedzenia. Przed użyciem płatków upewnij się, że roślina nie była pryskana chemicznymi środkami ochrony i pochodzi z pewnego źródła. Uprawiając własne róże jadalne, masz pełną kontrolę nad ich jakością i możesz cieszyć się pięknem oraz smakiem w jednym.
Źródło: www.warsztatogrodnika.pl
