Jeśli planujesz uprawę borówki w ogrodzie lub po prostu chcesz świadomie wybierać owoce na targu, poznaj najpopularniejsze odmiany i ich właściwości.
Borówki cieszą się ogromną popularnością – zarówno w przydomowych ogrodach, jak i na sklepowych półkach. Doceniamy je za walory smakowe, właściwości zdrowotne i możliwość spożywania na surowo, w deserach, przetworach czy koktajlach. Ale niewiele osób zdaje sobie sprawę, że borówka to nie jeden gatunek, lecz cała grupa roślin o różnych cechach, wymaganiach i zastosowaniach. Istnieje wiele rodzajów borówek, różniących się nie tylko wielkością i kolorem owoców, ale także smakiem, porą dojrzewania czy odpornością na warunki klimatyczne.
Borówka wysoka – amerykańska klasyka
Najczęściej spotykana w Polsce i Europie jest borówka wysoka (Vaccinium corymbosum), potocznie zwana borówką amerykańską. To wysoki krzew owocowy, który dorasta nawet do 2 metrów, a jego owoce są duże, soczyste i słodko-kwaskowe.
Zaletą borówki wysokiej jest długa lista odmian, zróżnicowanych pod względem:
- pory owocowania (wczesne, średnie, późne),
- wielkości i jędrności owoców,
- odporności na mróz,
- smaku – od lekko kwaśnego po deserowo słodki.
To właśnie borówka wysoka dominuje na rynku handlowym, dzięki łatwości zbioru i dobrej trwałości po zbiorze.
Borówka niska – naturalna i dzika
Znana również jako borówka czarna (Vaccinium myrtillus), to roślina dziko rosnąca w lasach. Owoce są mniejsze niż w przypadku borówki amerykańskiej, ale za to intensywnie ciemne i bardzo aromatyczne. Często nazywane są po prostu jagodami.
Borówka niska rośnie tuż przy ziemi, nie tworzy zwartego krzewu i nie nadaje się do przemysłowej uprawy, ale wciąż jest ceniona w kuchni i ziołolecznictwie. Jej owoce mają intensywny, słodko-cierpki smak i bardzo dużo antocyjanów.
Borówka półwysoka – kompromis dla ogrodu
Borówka półwysoka (Vaccinium × intermedium) to krzyżówka borówki wysokiej z niską. Jej wysokość nie przekracza 1 metra, a owoce są większe niż leśne jagody, choć mniejsze od klasycznej borówki amerykańskiej.
Dzięki niższemu pokrojowi i dobrej odporności na chłód borówka półwysoka jest dobrym wyborem dla osób uprawiających rośliny w chłodniejszych rejonach kraju. Wymaga mniej przycinania i może być sadzona w donicach.
Jagoda kamczacka – kuzynka borówki, która zaskakuje
Coraz większą popularność zdobywa jagoda kamczacka (Lonicera caerulea var. kamtschatica), często mylona z borówką. Choć należy do innej rodziny roślin (wiciokrzewy), jej owoce przypominają borówkę – są wydłużone, ciemnoniebieskie i jadalne.
Jagoda kamczacka dojrzewa bardzo wcześnie – często już w maju – co czyni ją jednym z pierwszych owoców sezonu. Jest odporna na mróz (nawet do –40°C) i niewymagająca w uprawie. Ma lekko winny smak, bywa mniej słodka niż borówka amerykańska, ale bardziej soczysta i bogatsza w witaminę C.
Jaka jest najsłodsza odmiana borówki?
Smak borówek zależy nie tylko od gatunku, ale też od konkretnej odmiany, gleby i nasłonecznienia. Wśród borówek amerykańskich za szczególnie słodkie uchodzą:
- Bluecrop – jedna z najczęściej uprawianych odmian w Polsce. Owoce duże, bardzo słodkie, lekko winne.
- Chandler – słynie z wyjątkowo dużych i aromatycznych owoców. Zbiory rozciągają się nawet na kilka tygodni.
- Duke – wczesna odmiana, o jasnoniebieskich i słodkich owocach. Świetna do bezpośredniego spożycia.
- Toro – owoce bardzo deserowe, słodkie i zwarte, łatwe do zbioru.
W przypadku jagody kamczackiej najsłodsze odmiany to np. Wojtek, Zojka i Aurora. Warto jednak pamiętać, że intensywna słodycz zależy też od pogody – przy dużym nasłonecznieniu owoce są smaczniejsze niż w chłodnym i mokrym sezonie.
Co jest lepsze – borówka amerykańska czy jagoda kamczacka?
Wybór między borówką amerykańską a jagodą kamczacką zależy od Twoich preferencji i warunków uprawy.
Borówka amerykańska:
- wymaga kwaśnej gleby (pH 4,0–5,5),
- potrzebuje regularnego cięcia i nawadniania,
- owocuje latem (lipiec–sierpień),
- daje duże, trwałe owoce idealne do jedzenia na surowo.
Jagoda kamczacka:
- lepiej znosi mrozy i susze,
- owocuje już w maju–czerwcu,
- rośnie nawet na słabszych glebach,
- owoce są bardziej podatne na gnicie po zbiorze, ale bardzo zdrowe.
Jeśli masz niewiele czasu na pielęgnację i chcesz owoców jak najwcześniej w sezonie – postaw na jagodę kamczacką. Jeżeli zależy Ci na słodkich, dużych jagodach i jesteś gotów zadbać o kwaśną glebę – borówka amerykańska będzie lepszym wyborem.
Inne mniej znane rodzaje borówek
Choć w Polsce dominuje borówka wysoka, warto wspomnieć o innych, rzadziej spotykanych gatunkach:
- Borówka czarna kanadyjska (Vaccinium angustifolium) – niska, płożąca roślina o drobnych, słodkich owocach. Popularna w Ameryce Północnej.
- Borówka brusznica (Vaccinium vitis-idaea) – czerwone, kwaśne owoce, często używane do przetworów, np. konfitur do mięs.
- Borówka bagienna (Vaccinium uliginosum) – dziko rosnąca w chłodnych i wilgotnych miejscach. Ma niebieskofioletowe owoce o łagodnym smaku.
Którą borówkę wybrać do ogrodu?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z uprawą borówek, warto postawić na sprawdzone odmiany borówki wysokiej – np. Bluecrop lub Duke. Są niezawodne, plenne i dobrze znoszą polskie warunki.
Masz mniej miejsca? Wybierz borówkę półwysoką – łatwiejszą w prowadzeniu i równie smaczną. Jeśli szukasz czegoś oryginalnego, co owocuje wcześnie i nie wymaga tyle uwagi – jagoda kamczacka spełni Twoje oczekiwania.
Bez względu na wybór, borówki to jedne z najzdrowszych owoców jagodowych. Zawierają mnóstwo antyoksydantów, wspomagają wzrok, serce i układ odpornościowy. A przy odpowiedniej pielęgnacji – odwdzięczą się owocami przez wiele lat.
Źródło: www.warsztatogrodnika.pl
