Najlepszy termin siewu marchwi (Daucus carota subsp. sativus) zależy od celu uprawy, rodzaju gleby oraz warunków klimatycznych. Ogólnie przyjętym terminem siewu marchwi w Polsce jest okres od drugiej połowy marca do połowy maja, jednak wcześniejsze lub późniejsze siewy również są możliwe – o ile zostaną dostosowane do warunków lokalnych. Dla najwcześniejszych zbiorów, marchew sieje się już w marcu, gdy gleba osiągnie minimum 5°C. Dla przechowalnictwa, optymalne są siewy w drugiej połowie kwietnia i na początku maja.
Charakterystyka biologiczna marchwi a terminy siewu
Marchew to warzywo dwuletnie uprawiane jako jednoroczne, które wymaga chłodnego startu i dłuższego okresu wegetacji. Kiełkuje wolno – w temperaturze 5–7°C może to zająć nawet 3 tygodnie, ale w optymalnych warunkach (10–15°C) proces ten skraca się do 10–14 dni.
Najważniejsze czynniki wpływające na termin siewu to:
-
temperatura gleby – minimalna to 5°C, optymalna 10–15°C
-
wilgotność gleby – zbyt suche podłoże opóźnia kiełkowanie
-
struktura gleby – marchew najlepiej rośnie na glebach lekkich, przepuszczalnych, głęboko uprawionych
Terminy siewu marchwi w zależności od przeznaczenia
Wczesna marchew na zbiór pęczkowy
Aby uzyskać młode marchewki na przełomie czerwca i lipca, nasiona należy wysiewać od połowy marca do początku kwietnia, jak tylko gleba odmarznie i pozwala na wejście w pole. W przypadku uprawy w tunelu foliowym możliwe są jeszcze wcześniejsze siewy – nawet pod koniec lutego.
Do tej grupy wybieramy odmiany wczesne, o krótkim okresie wegetacji (np. Amsterdamska, Kazan F1), których cykl trwa około 70–90 dni.
Marchew średnio wczesna i średnio późna
Na zbiór latem i wczesną jesienią siejemy marchew od początku do końca kwietnia. W tym przypadku warto wybrać odmiany o okresie wegetacji 100–120 dni. Są one bardziej odporne na wybijanie w pędy kwiatostanowe, co ma znaczenie przy niestabilnej wiosennej pogodzie.
Marchew na przechowywanie
Najlepsze efekty przechowalnicze osiąga się przy siewie w drugiej połowie kwietnia i na początku maja, co pozwala korzeniom dorosnąć do optymalnej wielkości i dojrzałości fizjologicznej we wrześniu i październiku.
Wybieramy tu odmiany późne, przeznaczone do długiego leżakowania, np. Berlikumer, Perfekcja, Flakkese.
Technika siewu marchwi – kluczowe czynniki sukcesu
Głębokość siewu
Nasiona marchwi sieje się na głębokość 1–2 cm, w zależności od struktury gleby – na cięższych glebach płycej, na lekkich nieco głębiej. Zbyt głęboki siew opóźnia wschody i powoduje nierównomierne kiełkowanie.
Rozstawa rzędów
Standardowo marchew sieje się w rzędach co 20–30 cm, w zależności od metody pielęgnacji (ręcznej lub mechanicznej). Na zbiór pęczkowy można zagęścić siew do 15 cm między rzędami.
Norma wysiewu
Zalecana ilość nasion to 4–6 g/m², co odpowiada 600–800 nasionom. Przy zbyt gęstym siewie należy pamiętać o przerywce – zachowanie właściwego zagęszczenia ma kluczowe znaczenie dla jakości korzeni.
Optymalizacja warunków dla wschodów
Zaprawianie nasion
Aby przyspieszyć i wyrównać wschody, nasiona można zaprawić fungicydami lub użyć nasion otoczkowanych. Dodatkowo warto je namoczyć przed siewem – co skraca czas kiełkowania.
Nawadnianie
W okresie wschodów marchew wymaga stałej wilgotności podłoża – susza na tym etapie prowadzi do poważnych strat. W przypadku braku opadów, uprawę należy nawadniać już od momentu siewu.
Mulczowanie i przykrywanie
W warunkach amatorskich można zastosować agrowłókninę białą, która podnosi temperaturę gleby i utrzymuje wilgoć, co pozwala na wcześniejsze siewy i lepsze wschody.
Terminy siewu marchwi w zależności od regionu Polski
-
Polska zachodnia i południowa – cieplejsze regiony pozwalają na siew już od 15 marca
-
Polska centralna – zaleca się rozpoczęcie siewów około 25 marca
-
Polska północna i wschodnia – optymalny termin to początek kwietnia
W rejonach górskich siew marchwi należy przesunąć nawet do końca kwietnia, uwzględniając opóźnione nagrzewanie się gleby i dłużej utrzymujące się przymrozki.
Rotacja i płodozmian
Marchew najlepiej uprawiać co 3–4 lata na tym samym stanowisku. Nie powinna następować po innych selerowatych (pietruszka, seler), ponieważ zwiększa to ryzyko chorób i szkodników. Dobrze rośnie po ziemniaku, cebuli, ogórku i grochu.
Podsumowanie – optymalne terminy siewu marchwi
Najwcześniejsze siewy marchwi możliwe są już od połowy marca, jeśli gleba osiągnęła temperaturę 5–7°C.
Dla uprawy na zbiór letni najlepszy czas to kwiecień, a dla upraw przechowalniczych druga połowa kwietnia i początek maja. Warunkiem powodzenia uprawy jest właściwa głębokość siewu, odpowiednie nawodnienie oraz unikanie zagęszczenia roślin.
Prawidłowe dostosowanie terminu siewu do lokalnych warunków klimatycznych oraz doboru odmian to podstawowy element uzyskania wysokiego plonu o dobrej jakości technologicznej i przechowalniczej.
