Pomidory to jedna z najpopularniejszych roślin uprawnych w ogrodach domowych. Wymagają odpowiednich warunków do wzrostu, a ich termin siewu ma kluczowe znaczenie dla zdrowia roślin, ich wydajności oraz jakości plonów. Wiedza o tym, kiedy siać pomidory, jest fundamentem udanej uprawy. W artykule tym przedstawimy najważniejsze aspekty dotyczące czasu siewu pomidorów, uwzględniając zarówno odmiany wczesne, średniowczesne, jak i późne, a także techniki stosowane przez ogrodników.
1. Pomidory – podstawowe informacje
Pomidory (Solanum lycopersicum) to rośliny jednoroczne, które pochodzą z tropikalnych rejonów Ameryki Środkowej i Południowej. W Polsce uprawia się je głównie w warunkach gruntowych oraz w szklarniach, tunelach foliowych i pod osłonami. Zanim zdecydujemy, kiedy siać pomidory, warto zrozumieć ich wymagania klimatyczne oraz fenologiczne.
Pomidory są roślinami ciepłolubnymi, które wymagają wysokich temperatur do optymalnego wzrostu. Proces wzrostu zaczyna się od siewu nasion, który powinien zostać odpowiednio zaplanowany, aby rośliny miały czas na wykształcenie silnych i zdrowych roślin przed posadzeniem ich do gruntu.
2. Wybór terminu siewu pomidorów
Termin siewu pomidorów jest uzależniony od kilku czynników, takich jak:
- Rodzaj uprawy (gruntowa czy pod osłonami) – Pomidory uprawiane w gruncie wymagają późniejszego siewu niż te, które mają rosnąć w szklarniach, tunelach foliowych czy pod osłonami.
- Rodzaj odmiany – Odmiany pomidorów różnią się pod względem długości okresu wegetacji. Wczesne odmiany wymagają wcześniejszego siewu, podczas gdy późniejsze można wysiewać w późniejszych terminach.
- Warunki klimatyczne – W Polsce, ze względu na zmienność klimatyczną, bardzo ważne jest dopasowanie daty siewu do prognozowanej temperatury powietrza i ryzyka przymrozków.
3. Kiedy siać pomidory na rozsadę?
Siew nasion pomidorów na rozsadę zależy od miejsca, w którym planujemy je uprawiać, oraz od warunków klimatycznych. Standardowo, dla większości odmian pomidorów, siew przeprowadza się w drugiej połowie lutego lub w marcu. Jednak termin może się różnić w zależności od regionu i typu uprawy.
3.1. Siew pomidorów w szklarni i tunelu foliowym
W przypadku uprawy pomidorów w szklarniach lub tunelach foliowych siew można rozpocząć nieco wcześniej. Zwykle jest to początek lutego, ponieważ rośliny w tych warunkach mogą rosnąć szybciej, a średnia temperatura w takich obiektach jest wyższa, co przyspiesza ich rozwój.
3.2. Siew pomidorów w gruncie
Jeśli planujemy wysadzić pomidory do gruntu, najlepszy czas na rozpoczęcie siewu to przełom lutego i marca. W takich warunkach pomidory rozwijają się wolniej niż w cieplejszych tunelach czy szklarniach, dlatego należy zapewnić im odpowiednie warunki cieplne (np. przez wykorzystanie grzejników elektrycznych lub specjalnych mat grzewczych).
4. Wymagania temperatury przy siewie pomidorów
Pomidory są bardzo wrażliwe na niskie temperatury. W procesie kiełkowania nasion oraz wzrostu młodych roślin najważniejsze są optymalne temperatury. Najlepsze warunki dla kiełkowania nasion pomidorów to temperatura w zakresie 22-26°C. Po wykiełkowaniu, młode rośliny wymagają temperatury nieco niższej, około 18-22°C w dzień i 15-18°C w nocy.
5. Termin sadzenia pomidorów na stałe miejsce
Siew pomidorów to tylko pierwszy etap uprawy. Po wykiełkowaniu nasion oraz wyhodowaniu rozsad, kolejnym krokiem jest ich przesadzanie na stałe miejsce. Termin sadzenia zależy od:
- Pogody – Pomidory można przesadzać na stałe miejsce, kiedy minie ryzyko przymrozków, a gleba nagrzeje się do co najmniej 15°C.
- Przygotowanie rozsad – Młode rośliny pomidorów można przesadzać na stałe miejsce po około 6-8 tygodniach od siewu, kiedy osiągną 15-20 cm wysokości i mają przynajmniej 4-5 liści. Zwykle jest to okres od połowy maja do początku czerwca.
W zależności od strefy klimatycznej w Polsce, termin sadzenia może się nieco różnić. W cieplejszych rejonach południowych (np. Dolny Śląsk, Małopolska) można wysadzić pomidory nieco wcześniej, natomiast w chłodniejszych rejonach (np. wschodnia Polska) lepiej poczekać do połowy czerwca.
6. Siew pomidorów – różnice między odmianami
Wybór terminu siewu pomidorów zależy również od tego, jaką odmianę planujemy uprawiać. Istnieją trzy główne grupy odmian, które różnią się czasem wzrostu oraz wymagań dotyczących terminu siewu.
6.1. Odmiany wczesne
Odmiany wczesne, takie jak 'Tumbling Tom’, 'Tiny Tim’ czy 'Pineapple’, mają krótszy okres wegetacyjny i mogą być wysiewane w lutym, aby dać plony już w czerwcu. Dzięki temu są idealne do uprawy w regionach, gdzie sezon wegetacyjny jest krótki. Można je przesadzać na stałe miejsce już w maju.
6.2. Odmiany średniowczesne
Odmiany średniowczesne, np. 'Roma’ czy 'San Marzano’, wymagają około 100-120 dni do pełnej dojrzałości. Ich siew powinien odbywać się w marcu, aby zapewnić roślinom odpowiednią ilość czasu na rozwój przed przesadzeniem na stałe miejsce w czerwcu.
6.3. Odmiany późne
Odmiany późne, takie jak 'Brandywine’ czy 'Black Krim’, charakteryzują się dłuższym okresem wegetacji i mogą wymagać siewu w marcu lub nawet na początku kwietnia. Te odmiany najlepiej rosną w cieplejszych warunkach, więc ich przesadzanie na stałe miejsce należy przeprowadzić dopiero po 15 czerwca, kiedy gleba jest wystarczająco ciepła.
Termin siewu pomidorów jest zależny od wielu czynników, takich jak rodzaj uprawy, klimat, rodzaj odmiany oraz warunki temperaturowe. Ogólnie rzecz biorąc, dla większości pomidorów w Polsce najlepszym czasem na rozpoczęcie siewu jest przełom lutego i marca, z późniejszymi terminami dla odmian późnych. Należy pamiętać o odpowiednich warunkach cieplnych dla roślin w okresie kiełkowania i wzrostu, aby uzyskać zdrowe, silne rośliny gotowe do przesadzenia na stałe miejsce w odpowiednim czasie.
Odpowiednio dobrany termin siewu pomidorów, zgodny z wymaganiami odmiany i warunkami klimatycznymi, jest kluczowy dla uzyskania wysokiej jakości plonów.
